اخیراً، نتایج آزمایش سم آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی در ایران، نگرانی‌هایی را در بین مردم ایجاد کرده است. آفلاتوکسین‌ها گروهی از سموم قارچی هستند که می‌توانند در محصولات کشاورزی، از جمله ذرت، بادام زمینی و سویا، یافت شوند.

این سموم می‌توانند برای انسان مضر باشند و در صورت مصرف زیاد، خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهند. در این مطلب، ارمغان سبز به بررسی این موضوع می‌پردازد و به سوالات زیر پاسخ می‌دهد:

  • آفلاتوکسین چگونه وارد شیر می‌شود؟
  • میزان آفلاتوکسین در شیر چقدر است؟
  • آیا مصرف شیر آلوده به آفلاتوکسین خطرناک است؟
  • چه اقداماتی برای جلوگیری از ورود آفلاتوکسین به شیر انجام می‌شود؟

آفلاتوکسین چگونه وارد شیر می‌شود؟

آفلاتوکسین‌ها می‌توانند از طریق خوراک دام وارد شیر شوند. اگر گاوها علوفه یا کنجاله آلوده به آفلاتوکسین مصرف کنند، این سم می‌تواند در شیر آنها نیز یافت شود.

میزان آفلاتوکسین در شیر چقدر است؟

میزان آفلاتوکسین در شیر بستگی به میزان آلودگی خوراک دام دارد. خوشبختانه، در ایران، سازمان استاندارد ملی ایران (ISIRI) حد مجاز آفلاتوکسین در شیر را ۰.۱ میکروگرم در کیلوگرم تعیین کرده است. این میزان بسیار کمتر از حدی است که می‌تواند برای انسان خطرناک باشد.

آیا مصرف شیر آلوده به آفلاتوکسین خطرناک است؟

مصرف شیر آلوده به آفلاتوکسین، به خصوص در مقادیر کم، خطرناک نیست. با این حال، مصرف مداوم و طولانی‌مدت شیر آلوده به این سم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.

چه اقداماتی برای جلوگیری از ورود آفلاتوکسین به شیر انجام می‌شود؟

سازمان‌های مختلفی در ایران برای جلوگیری از ورود آفلاتوکسین به شیر اقداماتی انجام می‌دهند. این اقدامات شامل موارد زیر است:

  • کنترل کیفیت خوراک دام: سازمان دامپزشکی کشور به طور منظم خوراک دام را از نظر آلودگی به آفلاتوکسین کنترل می‌کند.
  • آموزش دامداران: سازمان‌های جهاد کشاورزی و دامپزشکی به دامداران آموزش می‌دهند که چگونه از علوفه و کنجاله سالم برای تغذیه دام‌های خود استفاده کنند.
  • نظارت بر تولید و توزیع شیر: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر تولید و توزیع شیر نظارت می‌کند و به طور منظم شیر را از نظر آلودگی به آفلاتوکسین آزمایش می‌کند.

به نقل از انجمن ارگانیک:

در پی انتشار خبر آلودگی‌های شیرهای تولیدی درکشور به سم آفلاتوکسین رئیس انجمن ارگانیک ایران دو برند زیر مجموعه انجمن ارگانیک ایران؛ لبنیات کوهپناه و آقای طبیعی به همراه سه برند متفرقه از شیرهای رایج بازار را به آزمایشگاه ارسال نمود.

بر اساس نتایج حاصل از آزمایش:
در برند کوهپناه و برند آقای طبیعی مورد آلودگی به آفلاتوکسین مشاهده نگردید و میزان آفلاتوکسین نزدیک به صفر برای هر دو برند گزارش شده است.

در خصوص سه برند شیر که به صورت تصادفی از بازار انتخاب گردیدند میزان آفلاتوکسین به شرح ذیل مشاهده گردید:
1-    نمونه اول : 71.99 ppt
2-    نمونه دوم : 54.22 ppt
3-    نمونه سوم : 36.34 ppt

لازم به ذکر است که استاندارد حد مجاز اروپا برای آفلاتوکسین کمتر از ppt  100 می‌باشد.

نتیجه‌گیری از سم آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی

اگرچه وجود سم آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی می‌تواند یک نگرانی جدی باشد، اما نتایج آزمایش‌های انجام شده در ایران نشان می‌دهد که میزان این سم در شیرهای تولیدی در کشور در حد مجاز و استاندارد ملی است. با این وجود، لازم است که اقدامات لازم برای جلوگیری از آلودگی شیر به این سموم انجام شود.